Een internetmeme, zoals de afbeelding hierboven, kun je opvatten als een running gag. Het is een idee, een grap, en regelmatig ook een kwaadaardige belediging, vormgegeven in een plaatje of video, die zich in hoog tempo verspreidt op het internet. Vervolgens worden er variaties gemaakt, die zich ook razendsnel verspreiden. Daarbij raakt de oorspronkelijke aanleiding soms volledig uit het zicht.
De hele beeldgeschiedenis is een ruimte van plaatjes die naar believen van commentaar kunnen worden voorzien. Ieder beeld kan door aanpassing een nieuwe betekenis krijgen. En iedereen kan zich gedragen als Marcel Duchamp, die een snorretje en een sik tekende op een kaart van de Mona Lisa, en er een dubbelzinnige tekst bij zette. Dat leidt regelmatig tot flauwigheden maar ik vind bovenstaande meme erg grappig. Het lijkt me een nieuwe vorm van cartoons maken, niet voorbehouden aan een professionele kunstenaarsklasse. (Overigens is deze meme van de art director Karen Zack, dus wel degelijk een professional.)
De wijsgerig socioloog Jean Baudrillard meent dat de realiteit waarin wij leven wordt bepaald door de media, die door de eindeloze productie en reproductie van beelden een hyperrealiteit creëren. De beelden gaan een eigen leven leiden en vormen geen afspiegeling van de werkelijkheid meer.
Ik moet denken aan Andy Warhol die Marilyn Monroe in veelvoud reproduceerde. De ‘echte’ Marilyn verdween achter de iconische zeefdrukversie. Marilyn werd niet alleen in Warhol’s zeefdrukken verveelvoudigd, maar daarna ook door de kunstwereld in catalogi en kunstboeken, en door commerciële handelaren op ansichtkaarten, posters en t-shirts in winkels en op markten, en wordt inmiddels ook mondiaal door liefhebbers vermenigvuldigd op het internet, alwaar ook allerlei variaties worden gemaakt.
Zo vond ik een Warhol-Marilyn afbeelding met daarin Michael Jackson verwerkt. Michael Jackson was natuurlijk zelf ook al een ‘bewerkt’ individu. Zijn neus is niet het resultaat van photoshop maar van een plastisch chirurg. De vraag Chihuahua of muffin dringt zich hier ook aan me op. Waar kijken we nou eigenlijk naar?
